OMFT/Afwijkende mondgewoonten

OMFT staat voor Oro Myo Functionele Therapie

Als logopedist is Gonda gespecialiseerd in het behandelen van cliënten met
oro-myofunctionele problemen zoals onder andere verkeerd slikken, duimen en open mondgedrag. De vorm van het gebit en de mond wordt voor een groot deel bepaald door de functie van de spieren in en om de mond. Afwijkende mondgewoonten kunnen het evenwicht tussen die spieren onderling verstoren en daarbij de stand van de tanden en kiezen bepalen.

     
 
Oro-myofunctionele therapie is een therapie die gericht is op het herstellen van een verstoord evenwicht in het functioneren van de spieren in en om de mond (ontstaan door afwijkende mondgewoonten). De afwijkende mondgewoonten kunnen leiden tot afwijkende kaak-en/of gebitsstanden en een interdentale (tussentandse) spraak. Ook na een orthodontische behandeling! Het doel van OMFT is het weer in evenwicht brengen van alle mondspieren door middel van oefeningen en het afleren van verkeerde reflexen, zodat vorm en functie van kaken en tanden/kiezen weer hersteld kunnen worden. Voor een zo optimaal mogelijk resultaat werkt Gonda samen met tandartsen en/of orthodontisten.

   

Afwijkende mondgewoonten
Onder afwijkende mondgewoonten worden die gewoonten verstaan die negatieve gevolgen hebben voor de gebitsstand, het spreken en het gehoor.

Bij afwijkende mondgewoonten kunt u denken aan
te lang op een speen zuigen, duimen, vingerzuigen, nagelbijten, foutieve lipgewoonten zoals liplikken en lipzuigen, open mondgedrag, habitueel mondademen (de gewoonte om in rust de lippen niet te sluiten, waarbij alleen door de mond en niet door de neus wordt geademd), afwijkende tongligging in rust, afwijkend kauwen, foutieve slikgewoonten, lispelen of slissen.




De meeste mensen ademen door hun neus, tenzij de neusdoorgang onvoldoende is.
Er zijn verschillende factoren die de neusdoorgang kunnen vernauwen. Verkoudheden en allergieën zijn hier voorbeelden van. Er wordt dan tijdelijk meer door de mond geademd. Als dit mondademen blijft bestaan terwijl de neus weer doorgankelijk is, wordt de neus nauwelijks meer gebruikt en kunnen de mondspieren verslappen. Dit heeft verschillende gevolgen. Bij mondademen droogt de mond uit. Daardoor hoeft er veel minder geslikt te worden. Dit heeft tot gevolg dat de buis van Eustachius, die de neusholte met het oor verbindt, te weinig wordt gereinigd. De kans op oorontstekingen neemt hierdoor toe. Een ander gevolg van mondademen is dat de tong laag onder in de mond ligt. De tong wordt dan tussen de tanden geperst bij het slikken. Doordat de tong tijdens dit afwijkend slikken telkens tegen de tanden duwt, kunnen de tanden scheef gaan staan. Een andere afwijkende mondgewoonte is het duimzuigen. Het zuigen op een duim, vinger of speen is normaal bij een baby en peuter, omdat zij nog een grote zuigbehoefte hebben of omdat het veiligheid biedt. Daarna wordt het een gewoonte. De tanden kunnen hierdoor scheef groeien, terwijl ook het verhemelte vanwege een te lage tongligging achter blijft in ontwikkeling en zich daardoor een te smalle bovenkaak kan vormen; het gotische verhemelte.

Beschrijving zuiggewoonten
Veel kinderen zuigen overdag en ‘s nachts graag op hun duim, vinger(s) of speen. Het zuigen op duim, vinger(s) of speen is heel normaal bij baby’s en peuters. In deze periode is de zuigbehoefte nog erg groot. Na de peuterleeftijd neemt bij de meeste kinderen die behoefte geleidelijk af. Bij sommige kinderen kan het duim-, vinger- of speenzuigen zich echter ontwikkelen tot een (hardnekkige) gewoonte.


Duim-, vinger-, of speenzuigen maakt een kind rustiger en geeft een gevoel van veiligheid, vertrouwdheid en geborgenheid. Toch is het belangrijk om zuiggewoonten vroeg af te leren om negatieve gevolgen voor de ontwikkeling in het mondgebied te voorkomen. Kinderen die nog op een duim, vinger of speen zuigen tegen de tijd dat hun blijvende gebit doorbreekt, krijgen vaak last van afwijkingen op het gebied van de kaken/het gebit, de slikwijze en de articulatie. Behandeling door een (gespecialiseerde) logopedist is dan nodig.

Mogelijke gevolgen
Bij de diverse zuiggewoonten worden de boventanden naar voren gedrukt. Hierdoor kan een gebitsverandering ontstaan, zoals een open beet of een overbeet. Daarnaast ligt de tong bij duim-, vinger-, of speenzuigen onderin de mond tegen of tussen de tanden. Wanneer ook bij het slikken de tong tegen of tussen de voortanden gedrukt wordt, is er sprake van een verkeerde slikwijze. Dit heeft weer negatieve gevolgen voor de kaak- en gebitsstand. De afwijkende tongligging kan ook gevolgen hebben voor de articulatie: een verkeerde uitspraak van met name de s en z, maar ook de uitspraak van de t, d, n, en l kunnen worden beïnvloed. Deze klanken worden dan met de tong tegen of tussen de tanden uitgesproken, in de volksmond ook wel slissen of lispelen genoemd. Bovendien kan het zuigen een kind zo rustig maken dat het kind geen aandacht meer heeft voor andere dingen, bijvoorbeeld opdrachten op school. Het kind is dromerig en niet voldoende geconcentreerd.

Afwijkende tongpositie en afwijkende slik als gevolg van duimzuigen

Geüpload door FresherBreath op YouTube

Afwijkend slikken en de gevolgen van afwijkende mondgewoonten

Geüpload door TMJ OrthoCentre op YouTube

Afwijkend slikken en de gevolgen van tongpersen
Geüpload door Tongue Thrust Video, Myofunctional Therapist op YouTube

Afleren van zuiggewoonten
Het advies is te starten met het afleren van duim-, vinger-, of speenzuigen als het kind:

  • Ouder is dan 3 jaar
  • Gebitsverandering heeft ten gevolge van de zuiggewoonte
  • Vaker wel dan niet een duim/vinger/speen in de mond heeft
  • Vaak de mond open heeft
  • Regelmatig verkouden is
  • De tong tegen of tussen de tanden doorkomt tijdens het spreken (slissen)

Om de zuiggewoonten te stoppen, moet het kind zelf gemotiveerd zijn. Ook kan voor het stoppen het beste een rustige periode gekozen worden. In een drukke periode of een periode dat het kind gespannen is, zal het afleren van duim-, vinger-, of speenzuigen extra moeilijk zijn.

De neus gebruik je voor de ademing, de mond om te eten en te spreken

Geüpload door Aurora kids Dentistry op YouTube

Behandeling
Om de gevolgen van afwijkend mondgedrag te beperken, is het belangrijk dat er vroegtijdig behandeld wordt. Het doel van de behandeling is het afleren van afwijkend mondgedrag, het verbeteren van lipsluiting bij open mondgedrag, het corrigeren van de tongpositie in rust, aanleren van een goede slik, het automatiseren van het aangeleerde gedrag.

Oro-myofunctionele therapie is er dus op gericht alle mondspieren weer in evenwicht te brengen door gerichte oefeningen te geven en de foutieve gewoonten af te leren.

De eerste keer bekijkt Gonda de mondfuncties, de gebitsstand, de totale houding en gaat zij de schadelijke mondgewoontes na. Afhankelijk van deze onderzoeksgegevens wordt de behandeling bepaald. Tijdens de lessen worden alle verkeerde bewegingen en houdingen van de tong, lippen en kaken vervangen door goede. Na elke les worden er oefeningen meegegeven. Alleen door veelvuldig oefenen is er verandering mogelijk. Doorzettingsvermogen en motivatie zijn voorwaarden voor succes.

In Praktijk Stemsignalen werkt Gonda met specifieke touw/knoop- blaas- zuig- en slikoefeningen die allen als doel hebben de spieren van de mond, lippen en tong te verstevigen en zo de afwijkende mondgewoonten te laten verminderen.

Naast dat OMFT.info Kinesotaping adviseert als ondersteunde techniek bij openmondgedrag heeft Gonda zelf ook de ervaring dat dit van toegevoegde waarde is. 
Zie onderstaande link of lees verder onder het hoofdstuk 'Nieuws' van november 2017. 
https://www.omft.info/news-posts/kinesiotaping-als-ondersteunende-techniek/



Voor het beïnvloeden van de musculus orbicularis oris kan de spiertechniek worden toegepast. De Cure tape wordt bij deze techniek met 10 – 20% rek aangebracht op de musculus orbicularis oris. De kinesiotape wordt zodanig opgezet dat deze een activerende werking heeft. De cliënt voelt de musculus orbicularis oris samentrekken waardoor de lippen zich sluiten. Toch is er de mogelijkheid om de mond te openen en te spreken. Deze manier van kinesiotaping kan tijdens het slapen maar ook overdag worden toegepast. 

Rechte tanden zonder een vaste beugel: het gebruik van trainers
U kunt tevens via Gonda de trainer Myobrace for Kids (K1) bestellen als hulpmiddel bij voortijdige, orthodontische behandeling. Deze trainer helpt tevens bij het afleren van mondademen, tongpersen en verkeerde slikpatronen. De trainer moet minimaal 1 tot 2
uur overdag gedragen worden en de gehele nacht. De ervaring leert dat deze trainer kan helpen als ondersteuning van de logopedische behandeling.

                    K1                 T4B

In het geval uw kind een beugel draagt wordt als trainer de Myobrace trainer for Braces ingezet (T4B). Deze T4B is speciaal bedoeld voor gebruik in combinatie met de bekende (blokjes) beugels. De T4B is erg flexibel, waardoor een optimaal comfort voor de patiënt ontstaat met een minimale totale dikte.

  • Bedoeld voor het beschermen van wangen en tandvlees voor beugels en orthodontische boogdraad.
  • Ontmoedigd overactieve lip spieractiviteit, die ongemak kan veroorzaken tijdens het dragen van een beugel.
  • Voorkomt het stoten van de tong en stimuleert de neus ademhaling.

Voor het beste resultaat moet de T4B tenminste 1 uur per dag worden gedragen en ’s nachts tijdens het slapen.

De liptrainer wordt indien nodig gebruikt in combinatie met andere Myobrace trainers om lipsluiting te verbeteren en de
lipspieren te versterken. Geschikt voor alle leeftijden. Het wordt aanbevolen de Liptrainer dagelijks 2 keer per dag 5 minuten te gebruiken.



Liptrainer



Hoe werkt het
Het inzetten van Myobrace trainers om afwijkende mondgewoonten bij opgroeiende kinderen te verbeteren is bewezen succesvol te zijn in orthodontische correcties zonder gebruik van een beugel.
Het succes van deze behandeling ligt in het corrigeren van de positie en functie van de tong, het verkrijgen van de juiste manier van ademen via de neus en het trainen van de mondspieren om goed te functioneren.
Bij gebruik van Myobrace trainers wordt de tong getraind om deze op de juiste plaats boven in de mond te houden, tevens hertrainen de mondspieren die lichte krachten uitoefenen op de tanden om deze recht te zetten. Deze behandeling leidt ook tot een betere gezichtsontwikkeling bij kinderen.

Doelen van de behandeling met trainers

  • Lipsluiting in rust.
  • Neusademhaling, om de ontwikkeling van de boven- en onderkaak te stimuleren en om de juiste beet te bereiken.
  • Geen lipactiviteit bij het slikken,waardoor de voortanden juist kunnen ontwikkelen.
  • Verbeterde tandheelkundige uitlijning.
  • Verbeterde gezichtsontwikkeling.

Om te zorgen dat de Myobrace trainer werkt, moeten de afwijkende mondgewoonten gecorrigeerd worden. Daarom komt u met uw kind bij logopedie.

Productbeschrijving
De Myobrace trainers bestaan uit flexibel materiaal waardoor zij zich goed kunnen aanpassen aan de verschillende vormen van het gebit.

De Myobrace for Kids K1 en de Trainer for Braces (T4B) zijn speciaal ontwikkeld voor jonge kinderen met afwijkende mondgewoonten zoals open mondgedrag, mondademing, duimzuigen, nagelbijten, alsmede een lage tongligging en een addentale tongpers.

Door de trainer gedurende een periode van 4 tot 6 maanden te dragen, kunnen deze afwijkende en geautomatiseerde gewoonten worden doorbroken. De trainer kan voor een langere tijd ingezet worden bij kinderen waarbij tevens zichtbare gebitsafwijkingen, ten gevolge van deze afwijkende mondgewoonten, worden waargenomen. Hierbij kan worden gedacht aan een open beet, een overbeet en een kruisbeet.

Neem contact op met Gonda om te bepalen of uw kind voor een trainer in aanmerking komt en adviezen te ontvangen over welke trainer voor uw kind het meest geschikt is, voordat u een trainer aanschaft.

De Myobrace for Kids K1 wordt dagelijks 1 tot 2 uur overdag en gedurende de gehele nacht gedragen. De trainer is hoog in het front, waardoor deze gedurende de nacht minder snel uit valt. Er zit een bobbeltje aan de bovenkant, waar automatisch door het kind de tongpunt tegen geplaatst zal worden. Op deze wijze wordt een goede rustpositie van de tong gestimuleerd met als gevolg een brede ontwikkeling van de bovenste gehemelteboog. Aan de voorkant zitten bobbeltjes die een betere doorbloeding van de lipspieren stimuleren, wat een betere lipsluiting en neusademhaling bevordert.



De Myobrace for Kids K1 is er in drie maatvoeringen; small (2 t/m 4 jaar), medium (5 t/m 11 jaar) en large (vanaf 12 jaar) en is in de kleuren blauw en roze te bestellen.

Reinigen van de Myobrace trainers
De trainers schoonmaken onder warm stromend water, elke keer dat deze verwijderd wordt uit de mond. Voor optimale reiniging wordt gebruik van Myoclean tabletten tweemaal per week aanbevolen.

Wat te doen bij een verstopte neus?
 De neus is belangrijk voor het bevochtigen,   verwarmen en reinigen van de ingeademde lucht.     Zit de neus verstopt en kan er alleen nog maar door   de mond geademd worden, dan vervallen deze   gunstige eigenschappen en kunnen er zelfs klachten   ontstaan. Het is dus zaak de neusweg vrij te maken.

 Wie niet door de neus kan ademen, moet dat   vanzelfsprekend via de mond doen. Dat kan op  termijn verschillende gevolgen hebben. De mond droogt uit. Er is daardoor minder speeksel in de mond aanwezig waardoor er veel minder geslikt hoeft te worden. Dit heeft tot gevolg dat de buis van Eustachius, die de neusholte met het oor verbindt, te weinig wordt geopend. De kans op oorontstekingen neemt hierdoor toe, evenals andere gezondheidsproblemen zoals tandvleesontstekingen en bronchitis. 

Zit de neus verstopt, dan is het aan te bevelen de neusweg weer zo snel mogelijk vrij te maken. Dat kan in vier stappen:

  1. Ga zitten en adem rustig is en uit door je neus (probeer het, ook als is het moeilijk). Adem drie keer in en uit.
  2. Na de derde uitademing houd je de neus dicht met duim en wijsvinger (niet alle lucht uit de longen persen!).
  3. Knik met je hoofd en/of beweeg met je lijf terwijl je op de inademingsimpuls wacht.
  4. Wanneer je de nood voelt om in te ademen, laat de neus dan los en adem rustig in en uit door je neus. Doe dit totdat je ademhaling weer rustig verloopt (in het begin zal dit nog een beetje lastig zijn).

Is de neus hierna nog steeds verstopt, herhaal de bovenstaande procedure dan net zo lang totdat de neusweg weer helemaal vrij is. 
Bekijk het filmpje onder Foto's en video's.

 
 

Naam